Duygusal ihmal: Benimle hiç ilgilenmedin BABA!
Duygusal ihmal çocuğun ebeveynleri tarafından duygusal ihtiyaçlarının karşılanmaması olarak ele alınabilir. Duygusal ihmal ile karşılaşan çocukların sayısının oldukça yüksek olduğunu söylemek gerekir. Çocukların yaşadıkları olaylar karşısında ihtiyaç duydukları geri bildirimlerin ebeveyn tarafından verilmiyor olması çocukların duygusal açıdan ihmal edilmesi anlamına gelir.
Duygusal İhmal Geri Dönüş Almamak ile Yakından İlgili
Ebeveynler tarafından çocukların yaşadıkları ya da anlattıkları olaylar karşısında vermeleri gereken geri bildirimler bulunur. Onaylama, şefkat gösterme ya da yalnızca gülümseme bile ebeveyn tarafından verilmesi gereken geri bildirimler arasında yer alır. Ancak bazı durumda ebeveynler çocuklarına yeterince geri bildirimde bulunmaz. Bu durum çocuğun duygusal açıdan ikmal edilmesi anlamına gelir ve duygusal ihmal nedir sorusuna yanıt olarak verilebilir.
Duygusal İhmal Belirtileri ile Yüzleşmek
Çocukluk yıllarında yeterince geri bildirim alamayan çocuklarda yetişkinlik döneminde buna bağlı olarak farklı psikolojik rahatsızlıklar meydana gelebilir. Bu rahatsızlıklar duygusal ihmal belirtileri olarak da ele alınır. Belirtiler arasında;
- Özgüven düşüklüğü,
- Meydana gelen problemler için yalnızca kendini suçlama,
- Aldırmazlık ya da mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olma,
- İnsanlara güvenmekte ve bağlanmakta zorlanma,
- Duygu davranışlarına düzenlerken ya da öz disiplin sahibi olmaya çalışırken zorlanma,
- Karar vermekte güçlük yaşamı,
- Sıkılgan ve boşlukta hissetme,
- Kendine dair değer ve anlam bulmakta zorlanma,
- Dikkat problemleriyle karşılaşma,
- Anormal olduğu hissine kapılma,
- Başkalarının onayına sıklıkla ihtiyaç duyma ve reddedilmeye karşı aşırı tepki gösterme,
- Depresyon, kaygı bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklar,
- İntihara yatkınlık.
İnsan psikolojisi tamamen bireyseldir. Dolayısıyla çocukluk yıllarında duygusal ihmal yaşayan yetişkinlerin yaşayacağı belirtilen birbirinden tamamen farklı olabilir. Ancak duygusal ihmal bağlamında meydana gelen psikolojik rahatsızlıkların mutlaka uzman bir psikolog ya da psikiyatr yardımı ile irdelenmesi gerekir.
Çocuklara Duygusal Açıdan İhmal Edilmiş Hissettiren Davranışlar Nelerdir?
Ebeveynlerin pek çoğu çocuğunun duygusal açıdan yeterince beslenmesi ve sağlıklı bir yetişkin haline gelmesi için davranışları ile onları desteklemeye çalışır. Ancak bazı durumlarda ebeveynler tarafından yapılan geri bildirimler çocuk için yeterli olmaz. Çocuklar sevgi ve saygı görmek ister. Duygularının anlaşılmaması, sosyalleşmelerine izin verilmemesi ya da önemsemediklerini düşüncesi çocukların duygusal açıdan ihmal edildiğini hissetmesine neden olur.
Ebeveynler çocukların daha düzenli bir hayata sahip olmaları için kuralları öğretmeye çalışır. Uyum becerileri edinmek her çocuğun hayatını geliştiren ve değiştiren etkenler arasında yer alır. Ancak ebeveynlerin yeni bir öğrete esnasında çocuğa çok sıkı davranması ve geri dönüş vermemesi çocuğun duygusal açıdan ihmal edilmiş hissetmesine neden olabilir.
Çocuklardan Duygusal Açıdan İhmal Yaşanmaması Adına Ne Yapmak Gerekir?
Sanılanın aksine duygusal ihmal kolaylıkla ortadan giderilebilecek bir problem olabilir. Fakat bunun için duygusal ihmalin bir travma haline gelmiş olmaması gerekir. Aksi takdirde geri dönülmesi zor bir sorun olarak ele alınmalıdır.
Ebeveynler uzun yıllar boyunca çocuklarına yetişkin olarak davranmaz. Yetişkin olarak görmedikleri için anlattıklarını dinlemez ya da ilgilerini çekmez. Bu durum bir çocuğun duygusal ihmal hissetmesine neden olacak en temel etkenlerin başında gelir. Çocuklarım ilerleyen zamanlarda duygusal ihmal sebebiyle problem yaşamamaları adına ebeveynleriyle başarılı iletişimler kurmaları gerekir.
Duygusal ihmale sebep olan ebeveyn tipleri arasında çocuklarının anlattıklarına tepki göstermeyen babalar bulunur. Ebeveynler arasında bulunan babaların annelere oranla çocuklarıyla daha az iletişim kurdukları görülür. Fakat baba ile yeterince iletişim kuramayan çocukların zaman içerisinde diğer insanlarla iletişim kurarken büyük zorluklar yaşadıkları görülür. Bu problemin giderilmesi için hem anne hem de babanın çocukla iletişim kurması önemlidir.
Gün içerisinde yapılan aktivitelerin birbirleriyle paylaşılması, çocukların özgüvenli bir şekilde sosyal ortama karışabildiklerinden emin olunması, çocukların anlattıklarına uygun tepkileri verilmesi duygusal ihmali ortadan kaldırabilecek oldukça basit davranışlardır. Duygusal ihmal ile birlikte sosyalleşmek de zorlanmayla başlayan pek çok psikolojik problem duygusal ihmal sonuçları arasında yer alır.
Duygusal İhmale Neden Olan Ebeveyn Tipleri Nelerdir?
Duygusal ihmal ölçeği ve herkeste kendini farklı şekilde gösteren bu durum bir problem olarak değerlendirilir. Duygusal ihmale neden olan ebeveyn tipleri arasında;
- Narsisist ebeveynler
- Otoriter ebeveynler
- Aşırı hoşgörülü ebeveynler
- Boşanmış ya da partner travması yaşayan ebeveynler
- Bağımlı ebeveynler
- Depresif ebeveynler
- İşkolik ebeveynler
- Aile üyelerinden birine öncelik vermesi gereken ebeveynler
- Mükemmeliyetçi ebeveynler
- Sosyopat ebeveynler
- Çocuğu ebeveyn haline getiren ebeveynler
- İyi niyetli ancak ihmalkar ebeveynler bulunur.
Ebeveynlerin psikolojik açıdan kendilerini yeterince iyi hissedemiyor olmaları çocuklarına yeterince ilgi gösteremiyor olmalarına neden olabilir. Bu durumda meydana gelen duygusal ihmal mutlaka tedavi edilmesi gereken bir probleme dönüşür.
Duygusal İhmal Nasıl Tedavi Edilir?
Duygusal ihmal tedavisi herkes için farklı yöntemlerle gerçekleşir. Duygusal ihmalin tedavisi esnasında hastanın yaşı, yaşadığı belirtiler, karıştığı sosyal ortamlar ve aile üyeleriyle aktif ilişkisi önemli bir rol oynar. Tüm bu etkenler göz önünde bulundurularak tedavi süreci planlanır.
Tedavi sürecinden önce uzman bir psikolog ya da psikiyatr aracılığıyla duygusal ihmal testi yapılır. Böylelikle duygusal ihmalin boyutu hakkında yeterli bilgi sahibi olunur. Daha sonra tedavi süreci planlanır.