Anoreksiya nervoza, vücut ağırlığını anormal derecede düşük tutmak için aşırı diyet, aşırı egzersiz, kusma veya ishal gibi davranışlar sergileyen bir yeme bozukluğudur. Bu bozukluk, kişinin kendi vücudunu ve kilosunu algılama şeklini çarpıtır ve kişi kendini her zaman kilolu hisseder.
Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlayan ve kadınlarda erkeklerden daha yaygın görülen bir hastalıktır. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Bu rahatsızlık, psikiyatrik tedaviler ile onarılabilmektedir.
Anoreksiya Nervoza Belirtileri
Anoreksiya nervoza, vücut ağırlığını anormal derecede düşük tutmak için aşırı diyet, aşırı egzersiz, kusma veya ishal gibi davranışlar sergileyen bir yeme bozukluğudur. Bu bozukluk, kişinin kendi vücudunu ve kilosunu algılama şeklini çarpıtır ve kişi kendini her zaman kilolu hisseder.
Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlayan ve kadınlarda erkeklerden daha yaygın görülen bir hastalıktır. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Anoreksiya Nervoza belirtileri fiziksel, davranışsal ve psikolojik olarak çeşitlilik göstermektedir.
Anoreksiya nervoza fiziksel belirtileri şunlardır:
- Vücut ağırlığının anormal derecede düşük olması (vücut kitle indeksi (BMI) 18,5’in altında)
- Kilo alma korkusu
- Kilo ile ilgili çarpık bir algı
- Aşırı diyet, aşırı egzersiz, kusma veya ishal gibi davranışlar
- Adet düzensizlikleri
- Saç dökülmesi
- Cilt kuruluğu
- Kabızlık
- Yorgunluk
Anoreksiya nervoza davranışsal belirtileri şöyledir:
- Aşırı diyet, aşırı egzersiz, kusma veya ishal gibi davranışlar
- Açlığı reddetme veya yememek için bahane uydurma
- Başkalarının yanında yemek yemeyi istememek
- Cinselliğe ilginin azalması
- Duygusuz görünme
- Kat kat giyinerek kendini örtme
- Kilo alma korkusu ile sürekli tartılma veya ölçülme
Anoreksiya nervoza psikolojik belirtileri şu şekildedir:
- Kendine zarar verme veya intihar düşüncesi
- Depresyon
- Anksiyete
- Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB)
- Düşük benlik saygısı
- Aşırı mükemmeliyetçilik
Anoreksiya Nervoza Tanı Ölçütleri
Anoreksiya nervoza, yeme bozuklukları arasında en ölümcül olanıdır. Bu bozukluğa sahip kişiler, kendilerini çok zayıf olarak görürler ve kilo almaktan aşırı derecede korkarlar. Bu korku, genellikle kilo almanın kendileri hakkında olumsuz düşüncelere yol açmasına neden olur. Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlar ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.
Anoreksiya nervozanın tanı ölçütleri, Amerikan Psikiyatri Birliği’nin (APA) yayınladığı “Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı”nda (DSM-5) belirtilmiştir. Bu kriterlere göre, anoreksiya nervoza tanısı için aşağıdakilerin hepsinin bulunması gerekir:
- Yetişkinlerde vücut kitle indeksi (VKİ) 18,5’in altındadır.
- 18 yaş altı kişilerde VKİ, yaşa göre beklenen en düşük değerin altındadır.
- Kişi, kilo almaktan ya da şişmanlamaktan aşırı derecede korkar ve bu korku, kişinin yeme davranışını ve düşüncesini önemli ölçüde etkiler.
- Yeme miktarını sınırlama
- Kendi kendini kusturma
- Laksatif, diüretik veya müshil kullanımı
- Aşırı egzersiz yapma
- Kişinin genel sağlık durumu, fiziksel gelişimi veya ruhsal işlevselliği, bozulmuş yeme davranışı ve kilo alımını engelleme davranışı nedeniyle bozulmuştur.
Anoreksiya Nervoza Tedavisi
Anoreksiya nervozanın tedavisi, genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Bu yaklaşım, psikoterapi, ilaç tedavisi ve beslenme tedavisinin bir kombinasyonunu içerebilir.
Psikoterapi, anoreksiya nervozanın altında yatan psikolojik nedenleri ele almaya yardımcı olur. Bu terapi, genellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT) veya aile terapisini içerir.
İlaç tedavisi, anoreksiya nervozanın semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir. Bu tedavi, genellikle antidepresanlar veya antipsikotikleri içerir.
Beslenme tedavisi, kişinin sağlıklı bir şekilde kilo kazanmasına yardımcı olur. Bu tedavi, genellikle bir diyetisyen veya beslenme uzmanı tarafından sağlanır.
Anoreksiya Nervozanın Önlenmesi
Anoreksiya nervoza, yeme bozukluklarının en ciddi ve ölümcül olanı olarak kabul edilir. Bu hastalık, kişinin kilo almaktan korkması ve kilo vermek için yemeyi kısıtlaması, aşırı egzersiz yapması veya kusması ile karakterizedir. Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlar ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.
Anoreksiya nervoza nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, genetik, çevresel faktörler ve psikolojinin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik faktörler, kişinin yeme bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Çevresel faktörler arasında, zayıflık ve güzelliğin idealleştirilmesi gibi kültürel değerler, ailede yeme bozukluğu öyküsü ve travmatik yaşam olayları yer alır. Psikolojik faktörler arasında, düşük özgüven, mükemmeliyetçilik ve kontrol dürtüsü yer alır.
Anoreksiya nervoza, ciddi fiziksel ve psikolojik sorunlara yol açabilen bir hastalıktır. Bu sorunlar arasında, kilo kaybı, kemik erimesi, kalp sorunları, kısırlık ve hatta ölüm yer alır. Anoreksiya nervozanın önlenmesi, bu hastalığın nedenlerini ve risk faktörlerini anlayarak mümkündür. Bu konuda yapılabilecek bazı şeyler şunlardır:
- Ailede yeme bozukluğu öyküsü
- Düşük benlik saygısı
- Aşırı mükemmeliyetçilik
- Stres
Ebeveynler ve bakıcılar, çocuklarının yeme alışkanlıklarında herhangi bir değişiklik fark ederse dikkatli olmalıdır. Bu değişiklikler, yeme bozukluğunun erken bir işareti olabilir. Online terapi alarak, sorunu aşabilmeniz mümkündür.
Anoreksiya Nervozanın Alt Tipleri
Anoreksiya nervoza, kişinin vücut ağırlığını ve şeklini algılamasında bozulma ile karakterize edilir. Bu, kişinin kendini çok şişman olarak algılamasına ve hatta normal kiloda veya hatta zayıfken bile kilo vermeye devam etmesine neden olabilir. Bu durum, kişinin yiyecek alımını ciddi şekilde kısıtlamasına, aşırı egzersiz yapmasına veya kendini kusturmasına veya lavman veya müshil gibi bağırsak boşaltıcılarını kullanmasına neden olabilir.
Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde başlar, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Bu bozukluk, kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Anoreksiya nervozanın iki alt tipi vardır:
- Kısıtlayıcı tip
- Tıkınırcasına yeme çıkarma tipi
Kısıtlayıcı Tip
Kısıtlayıcı tip anoreksiya nervoza, kişinin yiyecek alımını aşırı derecede kısıtladığı alt tiptir. Kişi, kalori alımını günde 1.500 kalorinin altına düşürebilir. Bu, kişinin normal kilonun çok altında olmasına neden olabilir.
Kısıtlayıcı tip anoreksiya nevroza belirtileri şunlardır:
- Çok düşük vücut ağırlığı
- Yemek yemeyi reddetme veya kaçırma
- Aşırı egzersiz yapma
- Kilo almaya karşı aşırı korku
- Kendini çok şişman olarak algılama
Tıkınırcasına Yeme Çıkarma Tipi
Tıkınırcasına yeme çıkarma tipi anoreksiya nervoza, kişinin tıkınırcasına yemek yediği ve ardından kendini kusturduğu veya lavman veya müshil kullandığı alt tiptir. Bu, kişinin normal kilonun çok altında olmasına neden olabilir.
Tıkınırcasına yeme çıkarma tipi anoreksiya nervoza belirtileri şöyledir:
- Çok düşük vücut ağırlığı
- Tıkınırcasına yemek yeme
- Kendini çok şişman olarak algılama
- Kilo almaya karşı aşırı korku
- Kendini kusturma, lavman veya müshil kullanma
Anoreksiya Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
Anoreksiya hangi hastalıklara sebep olur? Anoreksiya, genellikle kişinin aşırı kilo kaybetme ve beden görünümüyle ilgili aşırı endişe duymasıyla karakterize edilen ciddi bir psikiyatrik bozukluktur. Bu hastalık sadece fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal sağlığı da ciddi şekilde etkileyebilir. Anoreksiya nervoza, bir dizi fiziksel, psikolojik ve sosyal soruna neden olabilir.
Fiziksel sağlık açısından, anoreksiya, vücut ağırlığının aşırı düşmesi ve beslenme alışkanlıklarının bozulması nedeniyle bir dizi komplikasyona yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında elektrolit dengesizlikleri, kalp problemleri, kemik yoğunluğunun azalması, hormonal değişiklikler ve üreme sistemine zarar verme gibi durumlar bulunmaktadır. Anoreksiyanın ilerleyen aşamalarında, organ yetmezlikleri ve yaşamı tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir.
Psikolojik olarak, anoreksiya genellikle düşük özsaygı, depresyon, anksiyete bozuklukları ve diğer zihinsel sağlık sorunları ile ilişkilidir. Hastalar genellikle kendilerini sürekli olarak yetersiz hissederler ve bedenleriyle ilgili aşırı endişeler yaşarlar. Bu durum, sosyal ilişkilerde sorunlara, izolasyona ve genel yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir.
Sosyal açıdan, anoreksiya kişinin günlük yaşamını etkiler ve çeşitli sosyal ilişki zorluklarına yol açabilir. Aile üyeleri, arkadaşlar ve iş arkadaşlarıyla ilişkiler zayıflayabilir ve hastanın sosyal çevresinde izolasyon yaşanabilir. Bu durum, tedavi sürecini daha da zorlaştırabilir.